Wat is het verschil tussen detectiveverhalen uit verschillende landen en waarom is het interessant om alles te lezen
Books / / January 04, 2021
Evgeniya Lisitsyna
Boekblogger, auteur van het Greenlampbooks Telegram-kanaal.
Wat zijn moderne detectives?
De detective in de vorm waar we het meestal over hebben, is dankzij hem in de VS geboren Edgar Allan Poe. Maar het land waar de eerste voorbeelden van dit genre ongekend populair werden, was Engeland. Britse journalisten en schrijvers vormden en ontwikkelden enthousiast detective-tradities. En in andere landen ontwikkelden misdaadverhalen zich parallel, met enige vertraging en een constante blik op de klassiekers. Tegenwoordig kunnen liefhebbers van puzzelboeken de nationaliteit van een detective achterhalen door slechts een paar hoofdstukken te lezen en zelfs de naam van de auteur niet te zien.
Ontwikkeling kan in een andere richting worden getraceerd, "ontspruitend" in andere literaire genres. Een grote vraag leidt tot een opdeling in enge onderwerpen: politiek, spionage, juridisch of zelfs een fantastisch detectiveverhaal. We zullen de erfgenamen van dezelfde klassieke versie bespreken, waar er een moord of een geheim aan verbonden is, iemand onderzoekt, en de lezer, tot het einde van het boek, is in het vermoeden hoe alles is gebeurd en wie crimineel.
Engelse detective: "gentleman" met een klassieke opleiding
1. Remake klassiek detective sfeer
Moderne Engelse misdaadverhalen lenen het beste van hun voorgangers zonder de feitelijke verpakking te vergeten. De focus blijft in de regel op één enkele onderzoeksdraad, waar al het andere op aansluit. Minder gebruikelijk zijn dit meerdere draden, die uiteindelijk toch met elkaar worden geweven.
Het onderzoek wordt geleid door een man die bedreven is in zoeken en logische conclusies kan trekken. Vaak is dit een vertegenwoordiger van de politie of een aanverwant beroep, een rechercheur of rechercheur. Vaak heeft hij een metgezel of partner die zijn briljante conclusies trekt met zijn alledaagse manier van denken. Daarom zijn de parallellen met Sherlock Holmes in moderne Engelse detectiveverhalen zo duidelijk.
Het is niet ongebruikelijk dat Britse schrijvers hele series schrijven over deze charmante detectives, en elk boek is gewijd aan één specifiek geval. Ja, dit is niet alleen typerend voor de literaire traditie van Foggy Albion. Het is echter in Groot-Brittannië dat detectiveseries gemakkelijk niet alleen 10, maar zelfs 20 of 30 boeken kunnen bevatten.
Dus J.K. Rowling onder het pseudoniem Robert Galbraith Ik heb al vier boeken geschreven over Cormoran Strike. En deze privédetective heeft niet eens een assistent, maar een assistent, en in hun relatie is er steeds meer een vleugje romantische interesse. «Dodelijk wit» - een boek waarin de hoofdpersonages lezers door alle hoeken van het Engelse leven leiden, als bij een rondleiding. Britse clubs, het parlement en natuurlijk een mysterieus privélandgoed. Dit boek zal zeker niet het laatste zijn in de serie.
2. De lezer als medeplichtige en rivaal op weg naar de oplossing
Engelse detectives is een spel met een oplettende lezer die de plot en details nauwlettend volgt. Als hij voldoende ervaring heeft, zal hij voor de rechercheur raden wie de moordenaar is en wat er precies is gebeurd. De Britse auteur zal tenslotte geen spijt hebben van hints en kleinigheden die kunnen leiden tot de oplossing van het raadsel. Toegegeven, hij bedriegt de lezer vaak, leidt hem op het verkeerde pad en wekt een verkeerde indruk van de personages en hun acties.
De overvloed aan details kan de oplossing bemoeilijken. Bijvoorbeeld, Kate Atkinson in «Misdaden uit het verleden» regelt zoveel "wapens" dat het gemakkelijk is om erin te verwarren. Sommigen van hen zullen helemaal niet vuren, en sommigen zullen zich onvoorspelbaar gedragen. Maar uiteindelijk zal alles op de planken worden gelegd, alles wat niet verbonden is, zal met elkaar worden verbonden en het ongezegde zal duidelijk worden.
3. Slanke architectonische kenmerken van de tekst
In het moderne literaire Engeland is alles kalm en draait het zelden op zijn kop. De detective heeft nog steeds een plot en een ontknoping, details worden gelijkmatig verdeeld in kleine porties, helden zijn op het verkeerde spoor bij de lezer, en de verhaallijn is zo stabiel als 200 jaar terug. De aankondiging van de crimineel valt bijna altijd samen met de climax, hoewel kaarsen en formele recepties bij deze gelegenheid, zoals het geval was bij Agatha Christie, niet langer nodig zijn.
"Puur Engelse moord" wordt ook overgenomen door schrijvers uit andere landen. Bijvoorbeeld een Canadees Louise Penny gemaakt «Doodstil leven» volgens typisch Britse canons, zodat het burgerschap van de auteur niemand in verwarring mag brengen. Rustiek pastoraal, moord op een oude dame, getuigd voor een ongeluk, onderzoek, sluw crimineel - je kunt deze ongetwijfeld moderne roman gebruiken als gids voor een detectiveplot bogen.
Franse detective: een rijke innerlijke wereld
1. De persoonlijkheid van de hoofdpersoon
Het Franse detectiveverhaal is een constante ontwikkeling van psychologie en sfeer. Het is ook heel vaak een professional of een getalenteerde amateur die bij het onderzoek betrokken is, en de persoonlijkheid van de detective en zijn diepgang komt naar voren. Sensuele Fransen besteden veel tijd aan het beschrijven van persoonlijke geheimen, soms behoorlijk duister. Vaak verbergt de hoofdpersoon iets van de hele wereld, heeft hij een eigenaardigheid en bevat hij zelf een raadsel, dat de lezer parallel met andere detective-problemen oplost. De persoonlijkheid van de hoofdpersoon laat noodzakelijkerwijs een stempel achter op al zijn acties, de onderzoeksmethode en het eindresultaat.
Fred Vargas in de roman «Man tekening blauwe cirkels» toont ons een heel vreemde politiecommissaris, die niet op traditionele wijze op zoek is naar een crimineel, maar door te focussen op zijn eigen interne "kompas". Anderen noemen de 'kompas'-intuïtie, hoewel dit een nogal ongebruikelijke vorm van empathie is. De rest van de personages zijn ook niet zonder eigenaardigheden, zo niet volledig excentriek.
2. Sombere sfeer
Bij Franse detectives hangt er altijd een zware atmosfeer, die niet noodzakelijkerwijs wordt gecreëerd door rivieren van bloed en wreedheid (hoewel vaak niet zonder). Vaak vindt het opzwepen van angst en horror plaats als gevolg van een meerlagig plot, waar verschillende walgelijke geheimen of incidenten met elkaar kunnen worden verweven. Gelaagdheid maakt het mogelijk om over te schakelen van deprimerende delen naar minder zware. Het heeft ook een lichteffect: het oplossen van het raadsel aan het einde geeft een bijna fysiek tastbare opluchting.
Onthoud "Crimson Rivers" Jean-Christophe Granger (de film komt je waarschijnlijk bekend voor, zelfs als je het boek nog niet hebt bereikt). De sfeer daar is ongelooflijk somber. Twintig jaar later schreef de auteur over een nieuw onderzoek van Pierre Nieman, waarin de situatie nog steeds uitzichtloos is. «De laatste jacht» vertelt over de brute moorden op aristocraten, de dreiging die constant boven de detectives hangt en de symboliek die in vreselijke dromen kan worden gedroomd.
3. Waarom is de belangrijkste vraag
In klassieke old-school detectiveverhalen leerden we de naam van de slechterik en dat was waar het eindigde. De Franse traditie is een andere zaak. De lezer wordt niet alleen gevraagd om te begrijpen wie precies de slechterik doet, maar ook om de motieven ervan te realiseren. Het lange, gebogen pad dat het personage naar de misdaad leidde, is net zo belangrijk voor het begrip van de detective als het antwoord op de vraag "Wie is de moordenaar?" Lezers volgen de formatie van de antagonist en stellen het grote geheel samen met hoe ze het detective-raadsel volgen.
IN «Bos van schaduwenFranca Tillier de hoofdpersoon is een schrijver en een balsemer, dus de studie van het reilen en zeilen van de maniak zal bijzonder diepgaand zijn. Welke schrijver wil niet alles weten over interessante mensen waarvan jij je personages kunt maken? Ondertussen komt de lijn van de slechterik geleidelijk naar voren, je kunt een vreselijke situatie volgen in een bijna afgesloten en zeer onaangename ruimte.
American Detective: herbruikbaar lezen
1. Detective plus
Deze term betekent dat de detective zijn gebruikelijke grenzen ver heeft overschreden en de kenmerken van een aantal andere onderscheidende genres heeft geabsorbeerd. Bijvoorbeeld psychologisch drama, satire, intellectuele roman of zelfs cinema in het algemeen.
De Amerikaanse detective heeft een lange weg afgelegd, vaak veranderd en nieuwe dingen geprobeerd. Meest recent waren de coolste confrontaties van de politie met een maximum aan acties en een minimum aan beschrijvingen het populairst. Nu is de moderne detective in de VS de fase van experimenten met genres overschreden - vandaar de "plus". Sommige voorbeelden kunnen zelfs nauwelijks fictie worden genoemd, zo dicht zijn ze bij de hoge literatuur gekomen.
Bijvoorbeeld, «Lincoln voor een advocaatMichael Connelly, in de verfilming waarvan Matthew McConaughey speelde. Enerzijds is dit een moorddetectiveverhaal, waarvan we lange tijd niet zeker weten wie de wet heeft overtreden. Aan de andere kant is het een forensisch detective, waar de hoofdpersoon, een advocaat, wordt gekookt in de ketel van het rechtssysteem. En op de derde - dit is psychologisch proza, waarbij een advocaat zijn eigen geweten en kakkerlakken in zijn hoofd bestrijdt.
2. Onverwachte wending
De plotwending als een kenmerk van het genre bestond eerder, maar nu bloeit het. Een doordachte en subtiele draai kan van een detectiveboek twee totaal verschillende boeken maken. We lazen de eerste, als we het geluk hebben de spoilers, zoals elke goede detective, niet te herkennen met verbazing en spanning. De tweede ontdekken we na de eerste lezing en, al verstandig, kijken we op een heel andere manier naar dezelfde tekst. En de tweede keer is het plezier niet minder dan de eerste keer. Bovendien is dit de enige manier om vaak het volledige beeld te zien.
«Verdwenen»Gillian Flynn moeilijk een keer te lezen. Zodra de laatste pagina omslaat (of zelfs eerder), wil ik teruggaan naar het begin en alles wat er gebeurt met andere ogen bekijken. Alle hints hier zijn echter spoilers en kunnen de indruk bederven. Leer niets over het complot, pak de mysterieuze verdwijning van je vrouw uit een welvarend gezin aan en lees zo zorgvuldig mogelijk. Dan kun je voor de prijs van één boek twee of zelfs drie detectiveverhalen tegelijk krijgen.
3. De onwillige detective
Bij Amerikaanse rechercheurs wordt het onderzoek niet altijd uitgevoerd door een professionele rechercheur en wordt het mysterie niet altijd geassocieerd met een moord. De hoofdpersoon kan letterlijk iedereen zijn, als de omstandigheden dat zijn. Iemand wordt gedwongen de situatie tegen zijn wil te begrijpen, iemand doet het uit eigen vrije wil en iemand wordt volledig geleid door zijn onbedwingbare nieuwsgierigheid. Het is zelfs gemakkelijker om zich met dergelijke "detectives" te associëren dan met klassieke onderzoekers.
Heldin «Vrouwen voor het raam" EEN. J. Finna (het pseudoniem van de schrijver Daniel Mallory) is een echte vrouw die constant uit het raam kijkt en fantaseert over het leven van haar buren, dat ze alleen in flarden kan zien. Dit is geen detective, geen detective, en zelfs niet een welwillend persoon. Ze heeft veel problemen en ondeugden, ze trekt zich vrijwillig terug, maar in plaats van deze problemen op te lossen, geeft ze zich over aan haar nieuwsgierigheid. De heldin bedenkt dus zelf een 'onderzoek' voor zichzelf, en stort zich er vervolgens hals over kop in, waarbij ze tegelijkertijd de lezer meesleurt. Wat zie je niet in de aangrenzende ramen!
Scandinavische detective: een encyclopedie van de donkere kant van de wereld
1. Ongelooflijke wreedheid en bloed
De Scandinavische sfeer is hygge, schone IKEA interieurs, wollen truien, kaarsen en gebak. Alle Scandinavische landen verlaten bijna nooit de eerste posities in de lijst van staten met de hoogste geluksindex. De donkere kant en de zelfkant van dit welzijn, schrijvers uit het noorden spatten zich uit in detectiveverhalen. Als iemand subtiel in stukken wordt geknipt met een gedetailleerde naturalistische beschrijving van de gehele bijbehorende nachtmerrie, dan sta je met een kans van 99,9% voor een Scandinavische detective of thriller.
In productie «Straf en laat sterven» Zweed Mats Ulsson gaat meteen met troeven. Dood gemartelde vrouw, schandaal met een beroemde zangeres, BDSM, gedetailleerde beschrijvingen van zweepslagen en marteling. Een maniak en afgehakte ledematen zijn ook beschikbaar, maar het onderzoek wordt niet uitgevoerd door een politieagent, maar door een journalist. Journalisten moeten echter ook de nodige informatie kunnen opzoeken, en Harry Svensson is helemaal niet bang voor bloed en kauwt rustig elke vijf pagina's op Zweedse lekkernijen. Echt Noords temperament.
2. Onrustige hoofdrolspeler
De hoofdpersoon van een rechercheur uit het noorden lijdt vaak aan familie- en persoonlijke problemen, ziekten en sociale wanorde. Men kan de bedrieglijke indruk krijgen dat elke tweede persoon in Scandinavië een sociale fobie is, een marginale, een alcoholist of gewoon een asociaal type. En depressie, alsof elke eerste persoon het zou moeten hebben. Misschien is het niet zo interessant om over lichtere helden te lezen.
Een typisch karakter van het genre in Noord-Europa is Harri Hole. Als je de hele detective Scandinavië in een geconcentreerd volume wilt proeven, neem dan «Sneeuwman»Yu Nesbo: bloed, verfijnde maniakken, sneeuw en natuurlijk een "donkere" detective. De hoofdpersoon is zo'n slechterik dat het je zal verbazen hoe hij nog steeds wordt getolereerd door de politie. En deze verrassing kan worden overgedragen van het eerste boek over de beroemde Noorse agent tot het laatste.
3. Nationale sfeer
Scandinaviërs bewaren zorgvuldig de noordelijke smaak in detectiveverhalen, of bestuderen zorgvuldig de lokale smaak als ze een roman over een ander land schrijven. Zelfs in moderne omgevingen kan men de precisie, aandacht voor detail en unieke kenmerken van het gebied en het leven voelen. En als een rechercheur naar het verleden moet kijken, wees er dan zeker van: alles zal met de grootste zorg gebeuren.
handelen «Bijna normaal gezin»Matthias Edwardsson vindt plaats in een kleine noordelijke stad waar iedereen elkaar kent. De cultuur en tradities in zo'n hechte gemeenschap zijn hoogst archaïsch. En het hoofd van dat "bijna normale" gezin is een pastoor in een plaatselijke kerk. Het is interessant om niet alleen de moord en het onderzoek te volgen, maar ook het leven in voor ons onbekende omstandigheden.
Waarom is het de moeite waard om detectiveverhalen uit verschillende landen te lezen?
Dit genre is niet gemakkelijk oefening voor de geest. Als we detectiveverhalen lezen, krijgen we iets meer.
Ten eerste kunnen we onze horizon verbreden en reizen naar de plaatsen waar de auteur over schrijft. Het lijkt misschien dat detectives helemaal geen cognitieve functie hebben, maar dat is niet zo. We leren iets meer over de cultuur van andere volkeren, de natuur, over een samenleving die ons onbekend is, haar angsten en sterke punten.
Ten tweede zijn detectives in elk land net zo verschillend van elkaar als lezers. Als je dit genre aanvankelijk niet leuk vond, is de "geografie" van de auteur misschien niet geschikt voor jou. De somberheid van Frankrijk bevalt mij niet - misschien zal de "transparantie" van Engeland indruk maken. Ik hield niet van de klassieke Britse onderzoeken - je kunt altijd de verwarde Amerikaanse romans aanpakken.
Ten slotte stellen de verschillen in detectiveverhalen ons in staat het literaire proces in zijn dynamiek te ervaren. We kunnen precies zien hoe en waar literatuur zich beweegt, ook al is het binnen het kader van één genre. In detectiveverhalen neigen plots en raadsels naar complexiteit, terwijl veranderingen in globale kenmerken eenvoudig en merkbaar zijn.